Act 7 | MEK | STEP | Stefano eegai keifa apala efua aisama, sakedote lopia fa'a Stefano epainia einaka, “Papiau i'ina nini'ani'i keifani'i au'i ko'a'i ma?” eoma.

iAmos 5:25-27

lAisaea 66:1-2

Acts 7

Stefano Einogo

1 Stefano eegai keifa apala efua aisama, sakedote lopia fa'a Stefano epainia einaka, “Papiau i'ina nini'ani'i keifani'i au'i ko'a'i ma?” eoma.

2 Ega aisama Stefano einaka: 3 “Amau aumi, ke aau akiu aumi ainau amologo! Ufainagai i'a ufu'a apa'a Abraham Mesopotamia agogai eagu. Ke isa Haran taonina aelao koa kai, Lopia Deo akaiki'a eaea ke isapu gome auga Abraham eapakina penia epainia einaka, ‘Oi emu ago, emu ikupu papiau'i fou fopua'afuni'i ago alapakinaiso ago folao,’ ^{▼▼3 Genesis 12:1} eoma.

4 “Abraham Deo ega iifa kainai Mesopotamia agogai, Kaldaios papiau'i keagu afuga epua'afuga elao afu aka Haran. Isa ama emae afegai Deo isa epapealaisa emai pau oi oagu agogai eagu. 5 Ke Deo Abraham ago e'ele mo ganinagai aga'o aepenia apuga aemia. Ke ega'ina kina'iai Abraham gauga laa'i ganinagai, Deo Abraham maagai epako'ania eifa ega'ina ago isa agepenia, ke isa okogai akemai au'i isafa i'ina ago pau oi oague auga agepeni'i eoma. 6 Kai Deo Abraham iina epaini oma einaka: ‘Oi okomuai akemai papiau'i, ago i'oinagai au a'i'i akemia. Ke ago inagome'i isa pinauga meauga akepeni'i, inipo 400 alogai egae akekala'afi. 7 Kai lau e'u papiau kala'afi akepamia'i agofa'a auga afa apala alapeni'i. Egae kai okomuai akemai papiau'i, ago ega'inagai akepealai akemai i'ina agogai Lau akeau afagainiau,’ ^{▼▼7 Genesis 15:13,14} eoma. 8 Egae kai Deo pako'a nini'anina kapula gouga Abraham epeniia. Ega'ina auga au maguae'i faaga iifalaina gouga. Abraham gauga Aisak emauni kina imagea kuagai oiso aisama, Abraham Aisak faagagai ega'ina pako'aga gouga ekapaisa. Ega'ina afegai Aisak Iakobo epamauga. Isa isafa ega koa i'opoga faagagai emia. Ega'ina afegai Iakobo gauga 12 kemauni ke isa i'a ufu'a apa'a kemia.

9 “Ke i'a ufu'a apa'a Iosepa aaga au'i Iosepa eegai kepikupa kainai kala'afi koa i'opoga ke'afa'afalaina. Ke afa'afa au'i Iosepa keafiia Isipto kelaoaina. Kai kina ma'oai Deo Iosepa eegai eagu epalagaina. 10 Ega kainai Isiptoai kelele akaiki'a'i ma'o alo'iai eapauka femae koa i'opoga kai, Deo isa ega'ina kelele'i ma'oai ee'iai epapealaisa. Ke Deo Iosepa epaikifania kainai, Isiptoai kin Faro isa anina eani alogaina. Faro, Iosepa eikifa alogaina eisa puo ega e'a fofouga ke Isipto ago kafanaga epamia.

11 “Ega'ina kina'iai Isipto ke Kanaan ago'i fofougai magea apala e'ue aisama, ago fofouga alogai fo'ama laa'i emia. Ega puo i'a ufu'a apa'a fo'ama aga'o e'i agoai akekapulaisa inae'i ekimu, kekiekie keulalu alogaina. 12 Kai Iakobo Isipto agogai fo'ama eka fouga elogo aisama, gauga i'a ufu'a apa'a au'i eulai'i Isipto kelao'ina. 13 Ke kepamue kelao pugu aisama, Iosepa ifo fouga aaga maa'iai eifafoua. Ke isa ega famili fofouga fou'i efoufa'a aisama, Faro Iosepa ega famili fou'i elogo. 14 Egae kai Iosepa iifa eulaisa ama Iakobo ke ega famili au'i 75 ma'oai fekemai Isipto eoma. 15 Ega puo Iakobo ega famili ma'oai kelao Isiptoai keagu egae ufu'a apa'a gauga fou kemae. 16 Egae kai papiau isa imaau'i keafii'i kemue kelaoaini'i Abraham ufainagai au aka Hamor gauga ima'iai ago aga'o aka Sekem afa akaiki'agai e'afaisa auga agogai kefufuni'i.

17 “Kai Deo Abraham maagai pako'a nini'anina kapula ekapaisa auga kina emai ekai ali'ali aisama, i'a a'a papiau Isiptoai keagu au'i, au'i ma'o emia kealogai alogaina. 18 Ke ega'ina kina'iai Isiptoai kin mamaga Iosepa fouga aelogo auga Isipto ago e'imaisa. 19 Isa i'a a'a papiau efogei'i eafi apalani'i. Ke epamani'ini'i epaafi'i imoi u'uai au'i e'a afegai fekeogelai'i feaupugu'i eoma. Ega koa i'a a'a papiau ma'oai feaupugu'i eoma.

20 “Ega'ina kina'iai Deo ega logoai Moses emauni ke Deo maagai isa auga imoi aage laa'i. Ke isa afegai akepua'afuga kai gafa oiso alogai ifo ama ega e'ai ke'imaisa. 21 Kai imoi feke'ima mo felao auga aekainia puo, afegai kepua'afuga. Ega aisama Faro gauga ifiaoga isa eisa eafiia elao epafa'a gauga epamia. 22 Ke Moses eminifa'a emalele Isipto e'i ikifa ma'oai elogo, ega nini'ani ke ega pinauga ekapula alogai.

23 “Kai Moses inipoga 40 emia aisama, kina aga'ogai aaga akina Israel papiau'i eopolani'i gaisa'i eoma puo ee'i elao. 24 Kai elao aisama, Isipto auga aga'o Israel auga eafi apalania eisa. Ega aisama elao Israel auga iina eogeisa Isipto auga ega'ina eaupugua. Moses ega koa ekapaisa Isipto auga ega laomai apala afa eogeisa. 25 Gome Moses ega koa ekapaisa auga, eopolaga Deo isa agepalagaina, ega papiau kania'i ageagamauga auga aaga akina fekelogo eoma. Kai isa oko akelogo. 26 Ke egani Moses Israel papiau'i ee'i elao pugu, ke Israel au'i auni'i kepipaini eisa'i. Ke epo'iai gagao gamia eoma puo eifa einaka, ‘Oi aunimi! Oi auga aami akimi kai kapa puo opipaini?’ eoma.

27 “Kai au aga'o isa aaga akina eegai apala ekapa auga Moses ekoni me'e, ke epainia einaka, ‘Kaisau oi lai emai ima'ima aumu epamiaiso, ke lai felo o apala akapa auga maamaisai foifania aumu epamiaiso? 28 Faai oi Isipto auga loaupugua koa i'opoga, pau lau isafa moaupuguisau ma looma?’ ^{▼▼28 Exodus 2:14} eoma. 29 Moses i'ina iifaga a'o elogonia aisama emani'i puo, epiau Midian ago elao au a'ina koa egae eagu. Ke egae eamage gauga auni'i kemauni.

30 “Moses Midian agogai eagu inipo 40 elao afegai, Sinai ikuga niegai ago maininai au gagau'i laa'i kai aga'i mo kekaania kefai kelaoaina au'i epo'iai lo eufa eisa. Ke lo ega'ina alogai agelo Moses eapakina penia. 31 Moses ega'ina eisa aisama ekauai alogaina. Ke gaisa felo eoma epeakua lo eega elaolao kai, Lopia iina eifa oma aina elogonia: 32 ‘Lau auga ufumu apamu, Abraham, Aisak, ke Iakobo e'i Deo,’ ^{▼▼32 Exodus 3:6} eoma. Ke Moses lo alogai kaisau enini'ani auga gaisa eoma kai emani'i epigugu alogai puo aekainia.

33 “Ke Lopia isa epainia pugu einaka, ‘Oi ifemu kamataga moafilaisa. Gome oi loapae a'isaga auga a'isa lolofaga. 34 Iifa gome Isipto agogai Israel papiau'i kala'afi kepamiai'i auga laisa'i. Ke isa kekiekie ke keagaga auga isafa a'o lalogo. Ke Lau isa ega'ina kiekie eegai mapapealai'i laoma puo laake lamai. Pau oi alaulaiso alomue Isipto alolao pugu,’ ^{▼▼34 Exodus 3:5,7,8,10} eoma.

35 “Kai Israel papiau'i Moses ega'ina auga keumakalaina kepainia keinaka, ‘Kaisau oi lai emai ima'ima aumu epamiaiso, ke lai felo o apala akapa auga foifania aumu epamiaiso!’ keoma. Kai Deo isa Israel papiau'i e'i ima'ima auga femia, ke Isipto agogai ipapealai'i auga femia eoma. Ke ega koa ekapaisa auga, ega agelo eulaisa, Moses au lo eufa auga alogai eapakina penia. 36 Ke isa Isipto agogai, ke A'u pitogai, ke inipo 40 ago maininai mirakulo isapu'i akaiki'a'i gou'i ekapai'i afegai aisama epapealai'i.

37 “Ke Moses ega'ina i'ina iifaga Israel papiau'i maa'iai eifania einaka ‘Lopia oi emi Deo profeta aga'o lau koa i'opou, oi ifomi emi papiau epo'iai ageulaisa agemai. Oi isa aina foafia,’ ^{▼▼37 Deuteronomy 18:15} eoma. 38 Ke isa Sinai ikugai agelo fou kenini'ani. Ke isa i'a ufu'a apa'a fou ago maininai keagu ^{▼▼38 Grik malagai ‘eklesia’ kai Pilitani malagai ‘Church’} kelao kemai aisama, Deo ega agu pagai nini'ani'i agelo eegai eafii'i auga i'a fepeni pagaini'a eoma. Ega puo isa ega'ina iifa'i i'a ufu'a apa'a epeni pagaini'i.

39 “Kai i'a ufu'a apa'a Moses aina akeafia ke keumakalaina. Kai gua'i alogai auga kegamue Isipto kegalao keoma. 40 Isa Aaron kepainia keinaka, ‘Moses Isiptoai epapealaimai auga eegai kapa'ina emia auga alalogo. Pau lai ifomai emai deo agomaisai akepea akepapeaimai au'i mokapa'i mopenimai,’ ^{▼▼40 Exodus 32:1} keoma. 41 Ke ega'ina kinagai pifoge deoga, iisa polomakau gauga koa i'opoga kekapaisa. Ke a'o keaupugu'i ifo'i ima'iai e'i deo kekapaisa auga kepalao penia, ke keau afagaina kemiamialaina. 42 Ega aisama Deo isa emunii'i epua'afuni'i ufa guagai kina, gafa, mi'imi'i ke kapa ma'oai epalao peni'i keau afagaini'i. Ke isa ega'ina kekapaisa auga Deo ega iifa pukagai profeta iina kepapua oma koa i'opoga mo emia:

“‘Israel papiaumi!
Oi inipo ou'aga pani alogai ago maininai a'o oaupugui'i opalao peniau auga,
lau alopalao peniau kai, ufa deo'i pifoge'i au'i opalao peni'i.
43 Oi Molok keoma auga ega e'a opuaisa,
ke emi deo pifoge Rapan keoma auga isafa ega mi'imi'i opuaisa.
Ega koa okapaisa lau aloau afagainiau kai,
oi imamiai deo okapa'i au'i oau afagaini'i.
Ega puo Lau oi emi agoai alapapealaimi, alaulaimi
Babilon ago apie, aaka ipauma agolao,’
eoma. ⁱ

44 “I'a ufu'a apa'a epo'iai Deo eague auga gouga, ega e'a ^{▼▼44 Pilitani malagai apapua pagainia auga ‘tabernacle’} isafa kepuaisa, ago maini alogai kepea. Ega'ina e'a auga Deo Moses epainia fekekapa eoma auga. Ega puo Deo Moses epakina koa i'opoga mo, ega papiau fou kekapaisa. 45 Egae kai ufu'a apa'a muni'iai kemai au'i Deo ega e'a keafiia ee'iai eka. Ke Deo Kanaan ago ekinaga, papiau egae keagu au'i fepapealai'i ke ega'ina ago i'a ufu'a apa'a fepeni'i eoma. Ega kainai ega'ina agogai kekoko aisama, Josua isa e'imai'i Deo ega e'a ega'ina kepuaisa kelao. Ke e'a ega'ina egae mo eka elao Davide lopia emia kinagai. 46 Ke Davide ega'ina auga Deo ega gafegafe eafiia. Ke isa Deo egoinia ufu'a apa'a Iakobo okogai kemai au'i, ^{▼▼46 Pilitani malagai apapua pagainia auga ‘the house of Jacob’} Deo akeau afagaina afuga Deo faugai fepaapa eoma. 47 Kai Davide Deo ega e'a fekapa auga Deo eumaka kai, isa gauga Solomon elogoaina e'a ekapaisa.

48 Kai Deo Au'oniai Ipauma Auga, papiau aumauni e'a kekapa auga alogai aeagu. Ke ega'ina fouga profeta Aisaea ufainagai Deo kapa eoma auga fouga eifania einaka:

49 “‘Lopia eifa,
“Ufa auga Lau e'u aguagu afuga,
ke agofa'a auga Lau ifeu ipaapa afuga.
Ega puo fauai e'a kapa agokapa,
ke e'u laagai afuga kapai agemia?
Iifa gome laifania, lau e'u e'a oi agokapa afaekaina.
50 Gome ufai ke agofa'ai kapa ma'oai
Lau ifou imauai lapagama'i, ke ma'oai mo Lau apu,’
eoma. ^l

51 “Ke pau oi lau Deo ega e'a, ke Moses ega iifa fou ee'iai laifa apala ooma, iifa ipakainai opaapaisau. Kai oi auga ainafua, ke gua inoka papiaumi! Oi kina ma'oai Deo ega Spiritu opafiulaisa aefuafua. Ke oi ufumi apami kekapaisa koa i'opoga, oi isafa i'opoga mo okapa. 52 Ke oi ufumi apami aufa kina profeta ma'oai keafi apalani'i. Ke alo opai ipauma auga agemai fouga keifania au'i isafa keaupugu'i. Ke pau oi isafa alo opai ipauma auga ega'ina o'afa'afalaina, oafi apalania, ke oaupugua. 53 Oi aumi, Deo ega iifa agelo Moses epeniia auga ufumi apami epenii'i. Oi ega'ina iifa'i isafa oafii'i kai kai'iai alopea,” eoma.

Stefano Kepoai Kefoupugua

54 Iifa ipakaina alogai papiau ma'oai, Stefano i'ina iifa'i eifani'i a'o'i kelogonia aisama, gua'i ekupu alogaina, a'i'i keagaisa, ke'e'efa alogaina. 55 Kai Stefano alo Deo ega Spiritu epapogua, ke maaga eakae ufai Deo ega eaea ke isapu akaiki'a, ke Iesu Deo kaina kainai eapa auga eisa. 56 Ke eifa einaka, “Amoisa! Ufa eagalai, Papiau Aumauni Gauga, Iesu Deo kaina kainai eapae laisa,” eoma.

57 Ega aisama papiau egae keapa au'i ma'oai mo aina'i kefau apua, aiso'i gomegai keagaga Stefano kepiau penia. 58 Ke kelao keafiia, kela'a pupuge, taoni afe kelaoaina. Ke ifo'i afe'i tiapu'i keafilai'i, au agu'a aga'o aka Saulo ife fo'inai keogei'i kai kepo keafii'i Stefano kefounia.

59 Papiau Stefano kepoai kefounia alogai emegamega einaka, “Lopia, Iesu lalau moafia!” eoma. 60 Ke eanife'u kai eagaga einaka, “Lopia, e'i laomai apala'i mo'agegeaini'i!” eoma. I'ina eifania efua aisama emae.